Denk je aan Zelfmoord?

We zijn er voor je. 
Je kunt met ons geheel anoniem bellen of chatten. 

 

 

Bel gratis 0800-0113 Chat met ons
Bel of chat met ons
Zoeken
Potloden vlag nederland en oekraine

113 lanceert training voor mensen die werken met ontheemden uit Oekraïne

De Russisch-Oekraïense oorlog duurt voort, veel inwoners zijn op de vlucht geslagen. Volgens de Sociaal-Economische Raad waren er eind januari 2023 zo’n 89.000 Oekraïners geregistreerd in Nederlandse gemeenten. Deze mensen hebben contact met Nederlanders en komen in aanraking met het Nederlandse zorgstelsel. Alleen uit onderzoek blijkt dat Oekraïners op een andere manier met mentale gezondheid omgaan. Daarom heeft 113 Zelfmoordpreventie een training ontwikkeld die specifiek bedoeld is voor mensen die werken met deze doelgroep. Hoe eerder de signalen worden opgepakt, des te effectiever suïcidepreventie is.

Suïcidaliteit onder ontheemden uit Oekraïne

Er is een bekende uitspraak die zegt dat “home is where the heart is”. Een oorlog veegt letterlijk huizen, wooncomplexen, gemeenschappen, dorpen en steden compleet van de kaart. Dit heeft een grote impact op de mentale gezondheid van mensen die dit geweld meemaken. Mensen die er blijven, die zonder partner naar het buitenland vluchten, kinderen die hun ouder(s) missen, geliefden die zijn omgekomen. Als je woning is vernietigd, en je hart gebroken. Waar kan je dan nog een thuis vinden?

Veel Oekraïners die zich in Nederland begeven zijn blootgesteld aan traumatische ervaringen. Reacties hierop kunnen zijn: een gevoel van schuld, stress, boosheid en/of depressie. Andere signalen die mogelijk ook een rol spelen: extra prikkelbaarheid, het ontkennen/onderdrukken van de pijnlijke ervaringen en het terugtrekken uit de sociale omgeving. Opmerkingen zoals “ik heb het recht niet om te klagen” en “andere mensen hebben het slechter” kunnen erop wijzen dat iemand zich schuldig voelt en/of schaamt hier (veilig) te zijn. Deze zaken verhogen de kans op suïcidale gedachten en maken het integreren in een nieuwe samenleving erg moeilijk, al dan niet onmogelijk.

Een nieuwe training die ingaat op culturele verschillen

In Nederland zijn we gewend om niet alleen met lichamelijke klachten naar de huisarts te gaan, ook het mentale welzijn maken we bespreekbaar. Vaak zijn deze gesprekken de eerste die we voeren met een professional. Oekraïners zijn dit alleen niet gewend. De huisarts is in hun ogen een autoritair figuur die aangeeft wat zij moeten doen met betrekking tot medische aangelegenheden. Het voeren van een open dialoog zit niet in de cultuur en kan juist wantrouw opwekken.

In 2022 heeft het Europees Bureau voor de grondrechten een onderzoek uitgevoerd onder Oekraïners. Hieruit blijkt dat 47% een taalbarrière ervaart en dat 1 op de 3 mensen niet weet hoe er hulp gezocht kan worden. Dit bemoeilijkt de stap naar professionele begeleiding, die soms te groot is om te nemen. Daarom is het voor 113 Zelfmoordpreventie belangrijk dat iedereen die in contact staat met Oekraïners de signaleren leert herkennen en daar het gesprek over kan aangaan. Speciaal hiervoor is er een aangepaste gatekeepertraining ontwikkeld.

“Ik vond het aangereikte stappenplan krachtig in zijn eenvoud: goed te onthouden en met een mooie opbouw. Ik was onder de indruk van wat aandacht voor de positieve dingen in het leven oplevert.” Tanja Dijenborgh van teamleider Vluchtelingenwerk

Wat is een gatekeepertraining?

Een gatekeeper, letterlijk ‘poortwachter’, verwijst naar de sleutelrol die je kan vervullen voor iemand die zodanig klem zit in zijn gedachten dat hij het leven niet meer ziet zitten. Iedereen kan zo’n rol aannemen. Als gatekeeper kan jij de persoon zijn die in vertrouwen wordt genomen en de gedachten bespreekbaar maakt, zonder in de rol van een behandelaar te kruipen. Tijdens deze training voor mensen die werken met ontheemden uit Oekraïne wordt er rekening gehouden met de sociale en culturele verschillen, het omgaan met traumatiserende gebeurtenissen en de heftige emoties die dit teweeg kan brengen. Door deze training te volgen maak je suïcide bespreekbaar. Zo zorg je misschien voor het aanwakkeren van een hoopvolle vlam. Zoals Anne Frank in haar dagboek schreef: “de hoop doet ons herleven, maakt ons weer moedig, maakt ons weer sterk.”

Meer informatie of de training aanvragen?