Jelle (21) en Sjoerd de Vreeze (24) zijn broers en haalden middels een bijzondere actie geld op voor 113 Zelfmoordpreventie: Sjoerd roeide op de Haarlemmerstraat in Leiden honderd kilometer op een roeimachine en haalde meer dan 3.000 euro op. Jelle is 3ejaars Biologie-student in Leiden, Sjoerd zit in zijn eerste jaar van de master Geneeskunde in Leiden. Samen roeien ze bij Njord. Ze komen uit een hecht gezin van vier kinderen in Den Haag. Beiden wonen ze nu in een studentenhuis in Leiden.
Jelle is meer de idealist, Sjoerd de realist, maar samen komen ze mooi gemiddeld uit. Vanuit 113 waren we benieuwd naar de reden achter hun inzamelingsactie. We stelden de broers daarom vijf vragen.
Waarom deze actie voor 113?
113 kwam in ons op door het afgelopen jaar waar eenzaamheid meer de norm is geworden. Door een maatschappij van social distancing waarin isolatie normaal is en menselijk contact minder vaak voorkomt, mis je de sociale controle die je doorgaans hebt tijdens het jaar. We merkten dit zelf ook doordat je veel vrienden en vriendinnen minder zag en geen idee meer had hoe het met ze ging. We moesten actief achter onze sociale contacten aan en daardoor heb je ze toch minder. Het belang van dit doel werd alleen maar gesteund door de cijfers die afgelopen jaar steeds meer naar voren kwamen. Met name studenten kampten het afgelopen jaar meer met depressieve en suïcidale gedachten. Mentale gezondheid blijft het ondergeschoven kind ten opzichte van fysieke gezondheid.
Begrijp ons niet verkeerd, we staan achter het coronabeleid wat gevoerd wordt om de zwakkeren in de samenleving te beschermen. We merken alleen dat het gebrek aan sociaal contact wat hiervan een logisch gevolg is, een grote weerslag heeft op met name de jeugd. Daarbinnen vooral de categorie die afstand moet houden, onze leeftijdsgenoten.
Wat zeg je tegen iemand die suïcidaal is?
"Dankjewel dat je dit durft te delen. Realiseer je je dat suïcide definitief is en daarmee nooit de problemen die jou hier brengen op kunnen lossen? Je staat er nooit alleen voor. Bedankt dat je er nog bent."
Hoe werd er op straat gereageerd op jullie actie?
We zijn overdonderd door de openheid en dankbaarheid waar mensen ons mee overvielen. Doordat we het midden op de Haarlemmerstraat (de drukste winkelstraat van Leiden) organiseerden, trok het de belangstelling van veel mensen. Onze vrienden hadden grote posters gemaakt dus men kon er niet om heen wat hier gaande was. Het werd hierdoor niet alleen het inzamelen van geld, maar ook het weghalen van een taboe betreffende een beladen onderwerp.
We hadden nooit durven dromen dat we zo veel los konden maken bij voorbijgangers. Persoonlijke verhalen van mensen die familieleden (bijna) kwijt waren geraakt, mensen die zelf suïcidale gedachten hebben gehad of mensen die hulp hebben geboden aan mensen met suïcidale gedachten. Sommigen kwamen ook alleen langs om even een praatje te maken hierover en hun hart te luchten.
Sommigen hadden geen idee waar 113 voor stond en wilden graag meer weten. Sommigen voelde zich er fijn bij om gewoon even te kijken en het geheel te aanschouwen. Doordat vanuit ons beiden er veel vrienden en familieleden langs kwamen, was er altijd iemand om mee te praten en je zag dat dat sommige mensen echt goed deed. Jelle en ik beschouwen onszelf als erg dankbaar dat wij zo'n sociaal net hebben, vooral als je het vergelijkt met de verhalen die we hebben gehoord.
Hoe was het om dit als broers samen te doen?
Als broers ken je elkaar net wat beter en op andere manieren dan sommige vrienden je zouden kennen. Jelle en ik hebben altijd al veel samen gedaan en dezelfde interesses gehad, waardoor we veel met elkaar opschieten. Je weet wel goed wat je aan elkaar hebt en waarvoor we het doen, ook omdat we met dezelfde overtuigingen zijn opgevoed. Maar het broers aspect heeft geen grote rol gehad in het geheel. We wilden op het begin als broers de 100km afleggen in de boot maar die taakverdeling is nu anders geworden. Sjoerd heeft het wel als enorm fijn ervaren dat Jelle vanaf het opbouwen (7u30) t/m het afbouwen (20u30) aanwezig was. Jelle vond het fijn dat Sjoerd roeide.
Wat heeft jullie actie, naast 2.500 euro, opgeleverd?
Het belangrijkste is de naamsbekendheid. Iedereen die die dag langsliep, die onze actie via sociale media heeft gevolgd of het in het Leidsch Dagblad heeft gelezen, heeft een reminder gehad dat ze er nooit alleen voor staan. Wij weten zeker dat dit belangrijker is dan wat een geldbedrag ooit zou kunnen doen. Op persoonlijk vlak heeft het onze ogen ook meer geopend. Van te voren wisten we zeker dat het een goed idee was, sowieso om iets voor het goede doel te doen. Maar we hadden nooit verwacht dat zo veel mensen hier mee te kampen hebben gehad en hoe belangrijk het is geweest om hiervoor aandacht te vragen. Er waren zo veel mensen die hier mee te maken hebben gehad, dus dat beaamde alleen maar hoe belangrijk dit soort altruïstische organisaties zijn.