Denk je aan Zelfmoord?

We zijn er voor je. 
Je kunt met ons geheel anoniem bellen of chatten. 

 

 

Bel gratis 0800-0113 Chat met ons
Bel of chat met ons
Zoeken
antidepressiva serotonine

Vijf vragen over antidepressiva en het stofje serotonine

Meer dan een miljoen Nederlanders slikten in 2021 antidepressiva. Niet alleen tegen somberheid en depressie; ook tegen angst- en dwangstoornissen. Een groot deel van deze medicijnen werkt door het verhogen van het serotonine niveau in de hersenen. Serotonine heeft onder andere invloed op onze stemming en ons zelfvertrouwen. Uit groot internationaal onderzoek blijkt nu echter dat een verlaagd serotonine niveau helemaal geen invloed heeft op een depressie. Wat betekent dit voor het gebruik van antidepressiva?

Wij stelden een Q&A samen van de online meest gevonden vragen over antidepressiva in combinatie met dit onderzoek. Remke van Staveren gaf voor 113 antwoord op deze vragen. Remke is psychiater en initiatiefnemer van de herstelgerichte beweging 'HART voor de GGZ'. Ze werkt in det wijk voor BuurtzorgT en is consulent voor de afbouwpoli van GGZ Noord Holland Noord. Remke herstelde als jong volwassene zelf van een ernstige depressie. Vanaf 29 september ligt haar nieuwste boek 'Minder Slikken' in de winkel. Bekijk hier ook haar whitepaper: Praten over suïcidaliteit.

Ik gebruik nu een aantal jaar antidepressiva. Ik lees nu de berichten dat een depressie toch niet het gevolg blijkt van een serotonine tekort. Wat doen mijn pillen dan?

Depressie is inderdaad niet een-op-een het gevolg van een serotonine tekort. Die verklaring, die ooit door de farmaceutische industrie is bedacht, is te kort door de bocht. Mensen zijn ongelooflijk ingewikkeld. Psychische klachten ontstaan door allerlei factoren, die elkaar ook nog eens allemaal beïnvloeden. Denk aan traumatische gebeurtenissen, langdurige stress, beroerde omstandigheden, armoede, verlies, rouw, lichamelijke ziektes, een bepaalde aanleg, relatie problemen ....Al deze dingen kunnen maken dat iemand depressief wordt. Maar dat serotonine niet de oorzaak is van een depressie betekent nog niet dat het geen rol speelt bij het ontstaan van een depressie. Dat doet serotonine namelijk wel, al weten we nog niet hoe precies. Antidepressiva kunnen bij de juiste indicatie (ernstige depressie en angst) en in de juiste hoeveelheid goed werken. Soms zijn ze zelfs levensreddend.

In hoeverre kan ik beter stoppen met het gebruik van antidepressiva als ik helemaal niet weet wat ze eigenlijk doen? Is het dan niet onnozel om dit zomaar te blijven slikken?

Als een antidepressivum niet werkt, dan is het verstandig om het langzaam af te bouwen. 'Zomaar' slikken is natuurlijk nooit goed. Maar waarschijnlijk ben je niet 'zomaar' gestart, maar had je een goede reden om te starten met medicatie. Misschien had je ernstige klachten, zoals een ernstige depressie of angststoornis. Dan is het verstandig om met antidepressiva door te gaan tot een half jaar nadat je hersteld bent (in geval van depressie) of zelfs een jaar of langer (in geval van een angststoornis). Overigens hoef je niet altijd precies te weten hoe medicijnen werken om te ervaren dat ze werken. Paracetamol werkt goed als je hoofdpijn hebt, terwijl bijna niemand weet hoe het werkt. Dus nee, niet stoppen. Het is juist verstandig om te blijven slikken als iets goed werkt.

Als ik niets doe, blijf ik mijn hele leven gewoon antidepressiva slikken. Is dat kwalijk of prima?

Het is verstandig om de medicatie regelmatig met je arts te evalueren. Er kunnen goede redenen zijn om door te slikken, bijvoorbeeld om een terugval te voorkomen. Maar als het op een gegeven ogenblik niet meer baadt, schaadt het nog wel. Je kunt van antidepressiva hele vervelende bijwerkingen krijgen als gewichtstoename, afvlakking, seksuele stoornissen, bloedafwijkingen, een droge mond en daardoor onherstelbare schade aan het gebit en zo verder. Aan jou om de balans op te maken: weegt de werking nog wel op tegen de bijwerkingen? Zo niet, bespreek hoe je het beste kunt afbouwen. Mijn tip: doe dit als 'van een glijbaan gaan'. Met steeds kleinere stapjes naarmate je aan het einde komt (als je wilt lees je in mijn boek Minder Slikken hoe je psychofarmaca veilig kunt afbouwen).

antidepressiva serotonine

Moeten er nu geen andere pillen voor een depressie op de markt komen, nu blijkt dat serotonine weinig te maken heeft met een depressie?

Dat serotonine niets te maken heeft met depressie is net zo'n misverstand als denken dat een tekort aan serotonine de oorzaak is van een depressie. Antidepressiva kunnen iemand door een hele, hele vervelende periode heen helpen. En ja, het zou natuurlijk geweldig zijn als we een pil hadden die alle klachten zou oplossen zonder bijwerkingen! Maar dat is niet de realiteit. Herstellen van een depressie of angststoornis is hard werken. Pillen en praten. Praat met een therapeut, maar liefst ook met je naasten, want de oorzaak van veel psychische klachten zit in relaties en hoe mensen met elkaar omgaan.

Wat zou u mensen die antidepressiva slikken of willen gaan slikken adviseren?

Slik zo min mogelijk en zo kort mogelijk, maar wel zo veel en zo lang als nodig is. Trek je niets aan van wat anderen denken over medicatie. Iedereen heeft wel een gepeperde mening over psychofarmaca, maar als het jou helpt, helpt het jou. Jij bepaalt.