De mentale gezondheid van jongeren staat onder grote druk. Uit de landelijke jeugdmonitor blijkt dat veel jongeren worstelen met sombere gevoelens of suïcide. Praten over hoe het echt met je gaat, helemaal als het gaat over negatieve gedachten, vinden veel jongeren enorm lastig. Daarom lanceert Museum van de Geest in samenwerking met GGD Kennemerland het innovatieve kunsteducatieprogramma 'Word Up', bedoeld voor leerlingen in het voortgezet- en beroepsonderwijs. Het Nova College in Haarlem heeft de primeur en gaat in 2022 met het project van start met studenten van de richting Sociaal Werk.
Creatieve professionals geven jongeren nieuwe tools om te praten over gevoelens en gedachten zoals ‘Je eigen script schrijven’ met Spoken Word-artist Elten Kiene, ‘Je hoofd op papier krijgen’ met illustrator Evangeline Agape of je eigen gebruiksaanwijzing analyseren met schrijfster en illustrator Barbara Tammes. In het museum krijgen de leerlingen een audiotour van rapper Willem de Bruin, die zijn ervaringen deelt over de keerzijde van ‘fame’ en hen vragen stelt om zo hun eigen gebruiksaanwijzing vorm te geven. Zodra inspiratie is opgedaan in het museum gaan jongeren hun eigen Word Up expositie maken op school én in de online expositieruimte van Museum van de Geest.
Jelle Buijtendijk is regionaal projectleider suïcide-preventie bij GGD Kennemerland en initiatiefnemer van het project. ‘’De mentale gezondheid van jongeren staat onder grote druk. Uit de landelijke jeugdmonitor van de GGD blijkt dat bij crisisdiensten het aantal meldingen van jongeren in nood, schrikbarend is toegenomen. Klachten over angst, depressies, suïcidale gedachten, grote onzekerheid over de toekomst. Dit zijn risicofactoren die uiteindelijk kunnen leiden tot suïcide. Meer aandacht voor de mentale gezondheid van jongeren is bittere noodzaak.”
Buitendijk: ''We hebben inmiddels medewerkers van het zorgteam (o.a. schoolmaatschappelijk werkers, psychologen, trajectbegeleiders) getraind en hen
vaardigheden aangereikt hoe je negatieve gedachten en suïcide bespreekbaar maakt. Soms door simpelweg de vraag te stellen: ‘Hoe gaat het nu écht met jou?’ Maar ook dé vraag durven stellen: ‘Heb je er wel eens aan gedacht om een einde aan je leven te maken?”
Annemieke van Ede, directeur Nova Campus Haarlem, over waarom het Nova College graag meewerkt aan dit project: ‘Word Up sluit perfect aan bij waar we als Nova College voor staan: je leert hier niet alleen een beroep, je ontwikkelt je ook als mens. Daar hoort praten over je gevoelens bij.’
Jessica Belles, adjunct-directeur van Museum van de Geest, mede-initiatiefnemer van het project: “Er zit een enorme potentie in de kracht van Word Up: de kunst om woorden te vinden die zin geven. Het is de kunst in de letterlijke en figuurlijke zin van het woord: voor de meeste mensen is het moeilijk om woorden aan je gevoel te geven terwijl dit juist de stap is naar verlichting of hulp. Deze pilot is een proeftuin voor een landelijke interventie. Samen met GGD Kennemerland hebben we in ieder geval de ambitie dat in 2030 mentale gezondheid structureel bespreekbaar wordt op het voortgezet- en beroepsonderwijs in de regio Kennemerland.''
De Wereldgezondheidsorganisatie concludeerde in 2019 officieel dat het actief of passief beleven van kunst de gezondheid bevordert. In de kunstbelevingen van het Museum van de Geest staat mentale gezondheid centraal. Door de kracht en kwetsbaarheid van de geest een podium te geven maken wij mentale gezondheid bespreekbaar en willen we met cultuurprogramma’s bijdragen de aan preventie van mentale problemen.
Word Up is een samenwerking van GGD Kennemerland en Museum van de Geest. Het valt onder het Zero Suïcide project van GGD Kennemerland en GGZ inGeest, in nauwe samenwerking met 113. De Kick Off van het project is op 19 januari 2022 in het Nova College in Haarlem. Op deze dag wordt tevens het online platform Word Up gelanceerd.