Mart zijn verhaal begint half maart 2020. De coronapandemie begint net. Hij doet er wat neerbuigend over. 'De kans is immers maar 1 op de 1000 dat hij het krijgt.' Zijn vrouw krijgt die week echter last van haar keel, hoesten én verliest haar reuk. 'Toevallig', denkt hij nog. Testen wordt nog vrijwel niet gedaan, alleen in het ziekenhuis. Een aantal dagen later begint het ook bij hem. Hij krijgt hoge koorts. Deze houdt 10 dagen aan, totdat hij op 4 april de moeder aller hoofdpijnen krijgt. Mart denkt dat hij doodgaat. Nooit eerder heeft hij zijn vrouw gevraagd om een ambulance te bellen, tot die dag....
"De ambulance arriveert, en ik begin wartaal uit te slaan, achteraf het begin van een delirium of psychose. Het was mijn eerste (en gelukkige enige) psychose, op late (begin 40) leeftijd. Wat volgt zijn 10 dagen in het ziekenhuis, waar Covid-19 wordt vastgesteld, en op en neergaande periodes van psychose en manie. Achteraf zal de psychiater vaststellen dat het waarschijnlijk eenmalig is.
Psychiatrische kliniek
Afwisselend denk ik dat ik een genie ben die de wereld van Covid kan redden, ik de hoofdrolspeler in een wereldwijde versie van Wie Is De Mol ben, en dat de wereld tegen mij is. Na 10 dagen in het ziekenhuis, met diverse 'ontsnappingspogingen' uit mijn "Wie is de Mol"- gedachtewereld, krijg ik Olanzapine, een antipsychoticum, en word ik gedwongen opgenomen in een psychiatrische kliniek. Hier kom ik de dagen erna tot rust. Met hulp van mijn vrouw, die de psychiaters in de kliniek overtuigd dat ik mezelf weer ben, word ik, na 9 dagen in de kliniek, naar huis gestuurd.
Na een week begin ik weer met werken, achteraf gezien veel te snel, aangezien je hersenen veel te verwerken krijgen tijdens een psychose. Mijn concentratie laat te wensen over, door het herstel van de psychose en door de antipsychotica die ik een jaar moet slikken om kans op herhaling te verkleinen. Na 2 maanden, die extra zwaar waren door de slechte concentratie, merk ik dat het werken me niet meer lukt. Ik werk als data-analist, ben hoogopgeleid, heb altijd plezier gehad in werken, en heb mijn kracht er altijd uit gehaald. Ik meld me ziek. Dit is begin juli.
Waardeloos zonder werk
Ik voel me enorm mislukt, neem contact op met de psychiater die ik ook in de kliniek sprak. Zij adviseren me over te stappen op Quetiapine, een slecht besluit dat de volgende periode nog zwaarder maakt. Mijn gedachten worden iedere dag donkerder. De gedachte dat ik niet meer wil leven komt steeds regelmatiger bij mij op. Ik denk: ik heb altijd van alles met data gedaan, was altijd enorm succesvol. Dwangmatige gedachten als: "ja, maar dat succes was afhankelijk van mijn hersenen, als ik niets meer kan leren, dan ben ik waardeloos". Zonder mijn werk ben ik waardeloos. Ik lees over mensen die ook zelfmoordgedachten hebben, en ik lees dat het overgrote deel helemaal niet dood wil. Dat geldt ook voor mij: ik wil alleen mijn leven terug!
Erover praten
Ik voel me de hele dag door depressief. Ik slaap ook iedere dag slechter en wil eigenlijk gedurende een week niet meer wakker worden. Dan lees ik over 113.nl, en hoe belangrijk het is om erover te praten. Ik besluit anoniem contact op te nemen. De hulpverleners luisteren aandachtig naar mij, moedigen mij aan om er met mijn ouders en mijn vrouw over te praten. Mijn vrouw en ouders barstten allen in huilen uit, nadat ze mijn verhaal horen. De boodschap is: doe dit ons niet aan, we houden van je. Mijn ouders zijn normaal gesproken nuchtere mensen. Dit markeert achteraf een omslagpunt. Mijn vrouw is sowieso van nature emotioneler dan mijn ouders. Ze krijgt een extreme ongecontroleerde huilbui, die pas na 30 minuten stopt, nadat ik beloof het niet te doen.
Op hun advies, en ook het advies van 113.nl, besluit ik weer met de psychiater contact op te nemen. Zijn advies: stap over op een ander medicijn, lithium. Het medicijn dat je slikt kan een depressie die je toch al hebt nog erger maken en suïcidaliteit verergeren. Dat doe ik dan ook. Ook besluit ik om een aantal gesprekken te hebben met een stichting voor zelfmoordpreventie. Ik merk dat hoe meer ik erover praat, des te opgeluchter ik me voelde.
Ik ga hier uitkomen
Mijn zelfmoordgedachten zijn echter niet weg, worden de 2 weken erna nog wel erger. Ik denk dwangmatig in die periode: ik kan dit eigenlijk niet doen, maar wat kan ik nu nog? En "Ik ben waardeloos". Ik begin ook plannen te maken hoe ik mezelf van het leven zou willen beroven, mocht ik het doen. Ook schrijf een afscheidsbrief, voor het geval dat. Nogmaals heb ik een gesprek met 113.nl. Alhoewel ik geen advies krijg, komt het ineens bij me op: wacht eens, mijn leven doet er doet, voor deze ene persoon bij 113.nl.
Na 2 weken gebeurt er nog iets bijzonders. Ik heb een diep gesprek met mijn moeder. Ze benadrukt opnieuw hoeveel ze van me houdt en zegt: "Je moet me geloven, de crisis waarin je zit gaat echt over!" Nadat ik weer een plan heb uitgedacht zeg ik tegen mezelf: dit kan het toch niet zijn? Er moet toch iets zijn dat ik zelf kan doen? Ik schreeuw tegen mezelf, in mijn gedachten: "IK GA HIER UITKOMEN!" Ik besluit het te zien als een gevecht, een gevecht met mezelf, letterlijk op leven en dood. Als het grootste gevecht van mijn leven.
Ik denk aan de goede dagen
Langzaam, dag na dag, na 3 maanden gaat het beter, en langzaam nemen de gedachten af. Iedere dag, zie ik als een gevecht, bijna iedere dag win ik. Ik zeg tegen mezelf: zolang ik me beter voel, of scherper ben, of een beter mens ben dan gisteren, dan heb ik al gewonnen. Er zit ook wel eens een dag bij die minder is, maar dan vergelijk ik mezelf met de bodem van de put, en zie ik hoeveel ik al geklommen ben. Iedere dag mediteer ik, concentreer ik me sterk op de beste perioden van mijn leven. Ik denk aan de goede dagen. Voor mij waren dit mijn trouwdag en de dagen van mijn eindexamen en Master diploma uitreiking. Ik probeer me zoveel mogelijk bewust te zijn van hoe ik me toen voelde. Dit sterkt me enorm. Ik voel me weer - al is het maar voor heel even - net zo als toen.
Ik blijf tegen mezelf zeggen: ik ga hier sterker uitkomen, al kost het me 10 jaar. Het is 1 ding om van iemand anders te horen, maar het is iets anders om er zelf in te geloven. Dit was voor mij een krachtig middel: het geloof dat ik mijn eigen toekomst weer in de hand heb. Misschien niet zoals eerst, maar wel iedere dag beter. Niets zelfacceptatie: accepteren van de huidige situatie, maar wel iedere dag verbeteren!
1-0 voor mij!
De combinatie van een krachtig zelfbeeld, stoppen met Quetiapine en regelmatig gesprekken met een psychiater werpt zijn vruchten af. Na een paar maanden begin ik weer met wat uren werk opbouwen. Ik zie het als een enorme overwinning: 1-0 voor mij tegen mezelf. Het vertrouwen groeit. Ik vecht door. Weer 2 maanden later zit ik weer op volledige uren. 2-0! Ik zorg vooral dat ik goed slaap. In december sta ik op 3-0: ik begin met de afbouw van de Lithium. Mijn geheugen is nog niet helemaal terug, maar iedere week gaat het een heel klein beetje beter. Met de afbouw van Lithium begint, heel langzaam, mijn geheugen weer beter te worden.
Ik verzeker mezelf dat ik sterker ga terugkomen. Een neurologische chirurg verzekert me: je geheugen komt terug. Het werk doe ik weliswaar fulltime, maar ik pak in overleg met mijn leidinggevende de projecten die ik goed kan. Mijn zelfvertrouwen keert terug. De zelfmoordgedachten nemen langzaam af. Op de bodem waren ze er een paar keer per uur, dan wordt het een paar keer dag, en in december slechts eens per dag. Ook verandert de gedachte: in december is dit nog slechts: "wat een vreemde periode was dit", en zet ik het na 10 seconden van me af.
De wedstrijd gewonnen
In juli 2021: 4-0, en wedstrijd gewonnen: volledige af van de Lithium én eigen bedrijf begonnen. Met de krachtige tools van meditatie, echt geloven in waar ik wel goed in ben, vertrouwen in de toekomst, praten over mijn problemen en denken aan goede perioden, kwam ik uit deze slechte periode. De toekomst ligt open en ligt in mijn eigen hand."
Praten over zelfdoding kan 24/7 gratis en anoniem via 0800-0113 of chat op 113.nl