113 Zelfmoordpreventie streeft naar een land waarin niemand eenzaam of radeloos sterft door zelfmoord. We zijn niet tegen euthanasie of hulp bij zelfdoding die binnen de huidige wettelijke kaders kunnen worden verleend. 113 neemt geen positie in het euthanasie debat en kiest ervoor zich te beperken tot het inbrengen van expertise op het gebied van suïcidepreventie daar waar maatschappelijke ontwikkelingen onze missie raken.
Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn alleen legaal als is voldaan aan alle 6 zorgvuldigheidseisen in de euthanasiewet. De arts is ervan overtuigd dat het verzoek van de patiënt om euthanasie vrijwillig en weloverwogen was en er is sprake van uitzichtloos en ondraaglijk lijden van de patiënt.
113 staat aan de kant van hoop en leven. Wij geven geen advies over middelen of methoden waarmee mensen zichzelf om het leven kunnen brengen. Mensen die meer willen weten over euthanasie of hulp bij zelfdoding, verwijzen we door naar hun huisarts.
Je denkt erover euthanasie te plegen. Dat kan alleen door een arts gedaan worden. Kamp je met gedachten aan zelfmoord? Blijf hier dan niet mee rondlopen, maar praat erover. Dat kan opluchten. En misschien voel je dan weer wat ruimte om te kijken naar minder definitieve oplossingen dan zelfdoding. Onze hulplijn is 24/7 open. Je kunt anoniem bellen naar 113 of gratis naar 0800-0113 of chatten.
113 wordt jaarlijks door tienduizenden mensen in nood gevonden en is zich ervan bewust dat het gesprek over euthanasie bij psychiatrische patiënten niet vermeden kan en mag worden. Het is goed als mensen in nood over het levenseinde kunnen spreken en kunnen zeggen dat zij het leven niet meer zien zitten.
Het gesprek over euthanasie met hulpverleners komt het best op gang als mensen hun gedachten over zowel het leven als de dood kunnen uitspreken. Maar wil iemand een einde aan zijn leven of een einde aan zijn lijden? Een hulpverlener kan een patiënt helpen met het krijgen van een goed oordeelsvermogen zodat hij met deze vraag om kan gaan. Door het psychisch lijden van de patiënt te verminderen en de kwaliteit van het leven te bevorderen kan de patiënt reëel en evenwichtig nadenken over leven en dood.
Meer hulpverleners zouden zich erin moeten bekwamen het gesprek over leven en over de dood professioneel, realistisch en empathisch te voeren. Dit gesprek wordt in de psychiatrie nog te weinig gevoerd; één van de redenen voor veel suïcidale GGZ patiënten om contact op te nemen met 113. Het lijkt ons goed de rol van euthanasie te onderzoeken vanuit het perspectief van het verder verhogen van de kwaliteit van de zorg. Door betere zorg zullen patiënten minder lang en/of minder ernstig lijden. En er zullen dus minder patiënten zijn die – wanhopig in de klem van psychisch lijden – de dood als verlossing overwegen of zoeken.
Het besef dat er betere kwaliteit van zorg moet komen, dringt de laatste jaren sterk door in de psychiatrie en in de GGZ als sector, getuige bijvoorbeeld de grote interesse voor en de voortgang van SUPRANET GGZ netwerk; en andere ontwikkelingen waarbij nieuwe wegen worden gevonden om met de patiënt en diens omgeving te werken aan een goed bestaan, inclusief een goed einde daaraan.
Waar 113 zich vanuit haar missie zorgen over maakt, is dat een vurig gevoerd of gepolariseerd publiek debat over het levenseinde kwetsbare mensen uit balans kan brengen omdat hiermee de dood als oplossing genormaliseerd wordt. Er is een groep kwetsbare mensen die zeer gevoelig is voor nieuws en media-aandacht rondom het levenseinde. Dat merken wij vrijwel direct aan de belasting van onze hulplijnen. De kern van suïcidaal gedrag is het idee: als ik er niet meer ben, hoef ik niet meer te lijden. Bevestiging van dit idee kan de grond onder de voeten weg slaan van suïcidale mensen die nog met hun nagels trachten vast te houden aan het leven. Het kan bij hen de drempel verlagen om de dood te zoeken.
Het bevorderen van verantwoorde verslaggeving door de media is een belangrijk deel van de Landelijke Agenda Suïcidepreventie. Hierbij wordt aan de media gevraagd rekening te houden met het Werther-effect, ofwel copycat-effect, waardoor mensen worden getriggerd om ook suïcide te plegen. Met goedbedoelde reportages, documentaires of opinies kan onbedoeld reclame worden gemaakt voor de dood.
Wij roepen alle betrokkenen, dus ook journalisten en voorvechters voor of tegen euthanasie, op hun gedachten rond het levenseinde prudent te formuleren en het debat hierover nuchter en wetenschappelijk geïnformeerd te voeren.