Vandaag is het Vaderdag. Een dag waarop veel vaders extra in het zonnetje worden gezet. Dat klinkt positief en dat is het ook, maar niet voor iedereen is deze dag vrolijk en fijn. Wat als je je vader bent verloren door zelfdoding of wat als je geen contact meer hebt met je vader? En hoe zit het met de vaders die zelf heel depressief zijn of zijn geweest? Speciaal voor Vaderdag hebben we de afgelopen dagen een reeks interviews met vaders, kinderen en nabestaanden gepubliceerd. Deze reeks sluiten we vandaag af met een bijzonder duo interview: Het verhaal van vader Dick en dochter Fenna.
Dick is 61 jaar oud en zo'n 20 jaar geleden gescheiden. Hij heeft een LAT relatie en werkt als maatschappelijk werker. Dick is de vader van Fenna. Zij is 26 en werkt nu ruim een jaar als hulpverlener bij 113 Zelfmoordpreventie. Vorig jaar augustus is ze afgestudeerd van de masteropleiding Child and Adolescent Psychology. Rond die tijd is ze ook met haar vriend gaan samenwonen. Vader en dochter hebben een goede band. Ze delen veel interesses; van horrorfilms tot het gedrag van mensen. In moeilijke tijden staan ze voor elkaar klaar.
De impact van een scheiding
Vanaf mijn 16de had ik met regelmaat depressieve klachten, die na de scheiding tot een absoluut dieptepunt zakten. Ik heb ernstig overwogen om uit het leven te stappen. Niet dat ik per se dood wilde, maar het leven had geen zin meer. De eindeloze ruzies met mijn ex-partner zorgden er mede voor dat ik niet de rust vond die ik zo nodig had. Doodgaan leek de beste oplossing voor al mijn ellende.
"Van de tijd dat mijn vader depressief was, kan ik me niet alles meer herinneren, omdat ik nog zo jong was. Wat ik me wel herinner was dat de scheiding erg zwaar viel voor mijn vader. Mijn ouders hadden regelmatig ruzie, en ik zag mijn vader ook meerdere keren huilen. Dat vond ik als kind moeilijk om te zien.Tegelijkertijd was er ook een periode dat hij snel boos kon zijn, of streng. Dat zorgde ervoor dat mijn broertje en ik niet altijd iets aan hem durfden te vragen of vertellen." - Fenna
De plicht om iets van het leven te maken
Na wekenlang nagedacht te hebben over hoe ik uit het leven zou stappen, vroeg ik me af waarom ik maar niet overging tot actie. Ik kwam tot het besef dat mijn beide kinderen de belangrijkste reden waren. Ik heb ooit bewust gekozen dat ik wel vader wilde zijn en dus hebben mijn kinderen recht op mij en ik heb de plicht er voor hen te zijn. Zodoende had/heb ik dus ook de plicht om weer iets van mijn leven te maken. Ik heb hulp gezocht, medicijnen geslikt, waardoor in ieder geval de suïcidale gedachten weggingen en er rust in mijn hoofd kwam. Het werd weer mogelijk om aan mijn problemen te werken.
Accepteren van depressieve gevoelens
De depressieve klachten zijn er nog altijd, al zijn ze niet meer zo hevig als voorheen. Ik heb inmiddels geleerd me er niet meer tegen te verzetten. Het is jammer en naar, maar het is iets dat bij me ‘hoort’ en niet meer weg zal gaan. Ik verdeel mijn leven tegenwoordig in JIPPIE en DIPPIE dagen. De JIPPIE dagen zijn veruit in de meerderheid. De DIPPIE dagen duren meestal niet langer dan 2 dagen, dan is er niets goed. Maar ik weet dat het over gaat. Alles wat ik dan denk over het leven is verre van goed. Ook dan zijn er momenten dat ik er liever uit zou stappen. Ik raak er echter niet meer van in paniek. Het gaat weer over. Dat vertrouwen is er dan ook!
Fenna was 7 toen de echtscheiding plaatsvond. Pas veel later toen ze studeerde kwamen de vragen over depressiviteit en heb ik verteld over mijn suïcidale neigingen. Dat was natuurlijk wel schrikken, maar ik kon haar ook duidelijk maken dat ze zich geen zorgen hoeft te maken omdat ik er voor haar en haar broer wil zijn. Ik wil een voorbeeld zijn waarin het mogelijk is er weer bovenop te komen. En dat is gelukt!
"Toen ik begon met mijn opleiding Psychologie en voor het eerst meer leerde over mentale problemen, durfde ik mijn vader stukje bij beetje vragen te stellen over zijn depressie. Pas toen hoorde ik over zijn suïcidaliteit. Dat was natuurlijk schrikken, maar ik vond het vooral heel verdrietig dat hij zó diep zat dat hij geen andere uitweg meer zag. En dat hij daar ook zo alleen mee was. Het was ontzettend fijn om dit eindelijk met hem te kunnen bespreken: voor mij om deze kant van mijn vader te leren kennen en begrijpen, voor hem om er vrij over te kunnen vertellen." - Fenna
Oplossen van problemen of dood willen?
Voor mij was het van levensbelang om het verschil tussen “oplossen van problemen” te zien en “dood willen”. Ik wilde uiteindelijk niet echt dood, maar wist niet hoe ik nog anders de problemen op moest lossen. Probeer dat onderscheid te blijven zien.
"Durf je vader af en toe eens iets te vragen, over hoe het eigenlijk echt gaat. Dat is best spannend, maar het kan voor jullie allebei zo opluchten om het daarover te hebben, zonder te oordelen. Maar weet ook dat jij als kind niet verantwoordelijk bent voor hoe je vader zich voelt, dat kun jij niet in je eentje veranderen. Probeer je vader te motiveren om het er ook met anderen eens over te hebben, bijvoorbeeld met vrienden, familieleden of de huisarts. Ik ben zo blij en trots op mijn vader dat hij die stap heeft gezet waardoor zijn problemen niet meer in zijn eentje hoefde op te lossen." - Fenna
Kijk naar je kinderen en besef dat jij voor hen hebt gekozen, zij niet voor jou! Door die keuze was het voor mij geen optie meer om daar van weg te lopen. Dat was erg moeilijk, maar zonder dat zij het destijds wisten hebben Fenna en haar broer mij er destijds doorheen getrokken. Ik ben blij dat ik er nog altijd ben. Het gaat nu goed met me.
Praten over zelfdoding kan 24/7 gratis en anoniem via 0800-0113 en via de chat op 113.nl