Recent publiceerden we een artikel met vijf vragen en antwoorden over ons Onderzoek op Maat. Onderzoek op Maat is een dienst van 113. Een groep van onze onderzoekers beantwoordt vragen over zelfdoding óf het werk van 113. We bieden Onderzoek op Maat gratis aan omdat we het belangrijk vinden om onze kennis te delen met iedereen in Nederland. Suïcidepreventie doe je immers samen. Hieronder vind je een voorbeeld van zo'n vraag én antwoord van Onderzoek op Maat.
Beste Onderzoek op Maat,
Graag zou ik willen weten wat de invloed is van zomervakantie op zelfdoding. Zorgt dit voor meer zelfdoding of juist minder? En maakt het nog uit of het zomervakantie of kerstvakantie is?
Bij voorbaat dank voor uw antwoord.
Hartelijke groet,
Henk de Graaff
Het antwoord van Onderzoek op Maat
Geachte heer de Graaff,
Onderzoekers breken hun hersenen al decennia over dit vraagstuk. Er is in verschillende landen een samenhang gevonden tussen de maand van het jaar of het seizoen en het aantal suïcides. Uit een grote studie van Yu en collega’s (2020) waarin suïcidecijfers uit 12 verschillende landen onder de loep zijn genomen blijkt bijvoorbeeld dat er een relatie is tussen het seizoen en het aantal suïcides. Veel mensen denken bij zelfdodingen al gauw aan de donkere wintermaanden, maar eigenlijk vinden de meeste zelfdodingen plaats in de lente, en juist het minst in de winter.
Ook in Nederland komen meer mensen om het leven door zelfdoding in de lente, blijkt uit onderzoek van Hofstra en collega’s (2018). Onderzoekers zijn het nog niet eens over een verklaring. Enkele gevestigde theorieën zijn dat de lente mensen activeert, ook tot schadelijke handelingen als zelfdoding (Durkheim, 1966) of dat er samenhang is met seizoensvariatie in psychische problemen (Wenz, 1977). De psycholoog Gabbanesch (1988) schrijft -vrij poëtisch- dat de lente een nieuw begin voorstelt, wat hoge verwachtingen met zich meebrengt, die op hun beurt kunnen zorgen voor grote teleurstellingen wanneer mensen zich niet beter gaan voelen.
En dan komen we bij vakantie. Hofstra en diens collega’s constateerden dat er weinig mensen overleden tijdens de kerstperiode. In het begin van januari nam het aantal zelfdodingen juist weer toe. Misschien dat de rust en sociale interacties in de kerstvakantie een beschermend effect hebben, suggereren zij (Sansone, 2011, Hofstra, 2018). En er is meer bewijs voor het beschermend effect van vakantie.
Amerikaans onderzoek toont aan dat jongeren onder de achttien jaar oud een lager risico hebben om te overlijden door zelfdoding in de zomervakantie en de kerstvakantie (Hansen & Lang, 2011). De auteurs benadrukken daarom het belang om de rol van school bij zelfdoding onder jongeren verder te onderzoeken, omdat al vaker is gesuggereerd dat een toename in academische druk weleens kan zorgen voor meer zelfdoding onder jongeren.
Kortom, op basis van onderzoek lijken zowel seizoen als vakantie samen te hangen met het aantal zelfdodingen. Maar let wel: een causaal verband is moeilijk aan te tonen. Zelfdoding is het gevolg van een samengaan van factoren, en moeilijk te voorspellen, wat experimentele studies lastig maakt.
Hartelijke groet,
Elias
Onderzoek op Maat
Bronnen
- Durkheim E. In: Spaulding JA, Simpson G, editors. Suicide: A Study in Sociology. Glencoe, IL: Free Press (1897). 1951 p.
- Gabennesch H. When promises fail: a theory of temporal fluctuations in suicide. Soc Forces (1988) 67:129–45. doi:10.1093/sf/67.1.129
- Hansen, Benjamin & Lang, Matthew, 2011. "Back to school blues: Seasonality of youth suicide and the academic calendar," Economics of Education Review, Elsevier, vol. 30(5), pages 850-861, October.
- Hofstra, E., Elfeddali, I., Bakker, M., de Jong, J. J., van Nieuwenhuizen, C., & van der Feltz-Cornelis, C. M. (2018). Springtime peaks and Christmas troughs: A national longitudinal population-based study into suicide incidence time trends in the Netherlands. Frontiers in Psychiatry, 9, Article 45. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2018.00045
- Sansone RA, Sansone LA. The christmas effect on psychopathology. Innov Clin Neurosci. 2011 Dec;8(12):10-3. PMID: 22247812; PMCID: PMC3257984.
- Wenz, F. V. (1977). Seasonal Suicide Attempts and Forms of Loneliness. Psychological Reports, 40(3), 807–810. https://doi.org/10.2466/pr0.1977.40.3.807
- Yu, J., Yang, D., Kim, Y., Hashizume, M., Gasparrini, A., Armstrong, B., . . . Chung, Y. (2020). Seasonality of suicide: A multi-country multi-community observational study. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 29, E163. doi:10.1017/S2045796020000748
Heb jij een vraag voor Onderzoek op Maat. Ga dan naar dit formulier en stel je vraag.