Wat kan ik als gemeenteraadslid doen?

Zorg in het begrotingsprogramma voor voldoende gealloceerde middelen, voor suïcidepreventie, mentale gezondheid, preventieve interventies en regionale samenwerking.

Zorg dat suïcidepreventie een goede – en logische – plek krijgt in de Gemeentelijke Nota Gezondheidsbeleid. De Wet integrale suïcidepreventie bepaalt dat suïcidepreventie een plek krijgt in de Gemeentelijke Nota Gezondheidsbeleid.  Gemeenten moeten de landelijke nota vertalen in de Gemeentelijke Nota Gezondheidsbeleid. Belangrijk om ook dan alert te zijn. Bijvoorbeeld of suïcidepreventie inderdaad integraal wordt benaderd en niet alleen wordt gekoppeld aan (geestelijke) gezondheidszorg. Er zijn ook veel andere voor suïcidepreventie relevante terreinen. Denk aan schuldhulpverlening, een veilige infrastructurele omgeving en andere beleidsterreinen.

Zorg dat suïcidepreventie wordt opgenomen in het verkiezingsprogramma van jouw partij. Vrijwel iedereen is vóór minder suïcides, maar dan… Suïcide is geen licht onderwerp: mensen zijn geneigd het uit de weg te gaan. Juist daarom is expliciet benoemen ervan zo cruciaal. Heeft deze nieuwe taak van suïcidepreventie al een plek in jouw verkiezingsprogramma? Een belangrijke stap om in een latere fase een plek te krijgen in het coalitieakkoord.

Voorbeeldtekst:
Suïcidepreventie is per 1 januari 2026 ook een gemeentelijke taak. [Partij] wil zo snel en goed mogelijk invulling geven aan suïcidepreventie, toegesneden op de lokale situatie.

• Motie Papendrecht - Suïcidepreventie in visie sociaal domein
• Motie Rotterdam - Voeg suïcidepreventie toe aan de gezondsaanpak - aangehouden
• Motie Nijmegen - Start met suïcidepreventie en doe het samen
• Motie Emmen - Start ontwikkeling suïcidepreventiebeleid
• Motie Leiden - Start aanpak suïcidepreventie incl. Begroting en betrek 113

Raadsvragen stellen kan ook. Vraag bijvoorbeeld of jouw gemeente zal aansluiten bij een lokaal actienetwerk.  Zie hier enkele voorbeelden van raadsvragen. 

Voorbeelden raadsvragen

• Algemene voorbereiding

  • Hoe bereidt het college zich voor op de inwerkingtreding van de Wet Integrale Suïcidepreventie per 1 januari 2026?
  • Is er al een ambtelijke of bestuurlijke trekker aangewezen voor suïcidepreventie binnen onze gemeente?

• Samenwerking en netwerk

  • Is onze gemeente aangesloten bij het landelijk leernetwerk suïcidepreventie van 113 Zelfmoordpreventie? Zo nee, overweegt het college dat alsnog te doen?
  • Op welke wijze wordt op dit moment samengewerkt met 113 Zelfmoordpreventie, de GGD en andere relevante partijen in de regio?
  • Heeft het college kennisgenomen van het stappenplan en de tools van 113 voor gemeenten, en hoe worden deze benut?

• Risico-inschatting en lokale data

  • Zijn de suïcidecijfers en relevante risicogroepen in onze gemeente of regio in kaart gebracht?
  • Hoe wordt er momenteel gemonitord op signalen van suïcidaliteit, met name in het sociaal domein, het onderwijs en bij inwoners met schulden of psychische kwetsbaarheid?

• Publieksvoorlichting en preventie

  • Zijn er (in samenwerking met 113) lokale of regionale publiekscampagnes voorzien, bijvoorbeeld rondom Wereld Suïcide Preventie Week?
  • Op welke manier worden sleutelpersonen zoals jongerenwerkers, onderwijspersoneel, vrijwilligers en huisartsen ondersteund en getraind in signalering en doorverwijzing?

• Verankering in beleid en begroting

  • Komt er een aparte paragraaf over suïcidepreventie in het nieuwe lokale gezondheidsbeleid of preventieakkoord?
  • Is er structureel budget gereserveerd voor de uitvoering van de wet, en zo ja, welk bedrag betreft dit?
  • Wordt overwogen om een (regionale) coördinator suïcidepreventie aan te stellen, zoals aanbevolen door 113?

Zet het op de agenda:

• Agendeer het onderwerp actief in commissievergaderingen of op themabijeenkomsten.
• Betrek het onderwerp bij andere agendapunten zoals mentale gezondheid, eenzaamheid of schuldenproblematiek.
• Organiseer informatieve sessies of expertgesprekken met hulpverleners en ervaringsdeskundigen om als raad goed geïnformeerd te zijn.

Gelijk aan de slag?

Vooruitlopend op de inwerkingtreding zijn verschillende gemeenten al aan de slag met suïcidepreventie. Die gemeenten willen niet wachten, maar kijken wat ze alvast kunnen doen vooruitlopend op de wet. 

Sluit je aan bij het landelijke netwerk

Stimuleer regionale actieplannen voor mentale gezondheid, waarin ook suïcidepreventie expliciet wordt opgenomen, bijvoorbeeld via de GGD of in samenwerking met welzijnsorganisaties.

Bevorder een integrale aanpak door erop aan te dringen dat suïcidepreventie wordt opgenomen in bredere thema’s zoals eenzaamheid, armoede en jeugdzorg.

Ondersteun en promoot regionale bewustwordingscampagnes zoals de Wereld Suïcide Preventie Week.

Volg als raadslid zelf een gatekeepertraining om signalen van suïcidaal gedrag te leren herkennen en het gesprek hierover te leren voeren.

Moedig anderen binnen jouw gemeente aan (zoals ambtenaren, beleidsmedewerkers en wethouders) om deze trainingen ook te volgen.