Veel scholen worden een keer geconfronteerd met jongeren die denken aan zelfdoding. Het komt soms ook voor dat iemand een poging doet of komt te overlijden door zelfdoding. Dit kan grote impact hebben op de jongeren en medewerkers van de onderwijsinstelling. Wat kun je doen om jongeren te ondersteunen en de weg naar hulp te wijzen?
Hieronder vind je een stappenplan met verschillende acties die je als onderwijsinstelling kan inzetten.
Wat kan ik doen als onderwijsinstelling/universiteit?
Maak suïcidepreventiebeleid
Maak suïcidepreventiebeleid een onderdeel van welbevinden/sociale veiligheid/studentenwelzijn.
Zorg dat je als school of universiteit weet welke keuze je maakt op welk moment. Leg onder andere vast:
- Wie heeft welke taak? (herkennen, bespreekbaar maken, doorverwijzen)
- Naar wie verwijs je door? Intern en extern, netwerksamenwerking
- Wanneer betrek je ouders/naasten?
- Wat doe je na een suïcide(poging)?
Dit document kun je zo uitgebreid maken als je wil. Zorg er in ieder geval voor dat je de verschillende onderdelen bespreekt met elkaar en zorg dat je vastlegt welke acties erbij horen.
Stappenplan
Maak een overzichtelijk stappenplan waarin staat wat een medewerker moet doen wanneer er bij een leerling of student (een vermoeden is van) suïcidale gedachten.
Trainen
Zorg dat medewerkers kennis en vaardigheden hebben rondom suïcidepreventie, passend bij de taak die zij hebben. Op deze manier voorkom je handelingsverlegenheid. Hiervoor zijn de volgende opties beschikbaar:
- Vraag maar online training: In gesprek met een jongere
- Voorlichting/workshops
- Suïcidepreventietraining Gatekeeper
In gesprek gaan
Ga het gesprek aan met de jongere en volg hierin het stappenplan en de gesprekskaart ter ondersteuning van het gesprek. Doe het niet alleen, vraag een collega erbij of overleg na afloop van het gesprek met een collega. Zorg ook dat je zelf een plek hebt waar je je verhaal kwijt kunt.
Voorlichting aan jongeren
Geef voorlichting aan de jongeren over het thema welbevinden en studentenwelzijn. Leer ze hoe ze problemen kunnen herkennen, wat ze er zelf aan kunnen doen én wat ze daarvoor allemaal al in huis hebben en vertel ze waar ze hulp kunnen vinden. Dit gaat breder dan enkel voorlichting gericht op suïcidepreventie.
Netwerksamenwerking
Wanneer er suïcidaliteit speelt bij een jongere is het vaak prettig om te kunnen overleggen of om samen te werken met andere partijen uit de regio. Als onderwijsinstelling zie je dat het niet goed gaat met een jongere, maar je kunt geen behandeling aanbieden. Netwerksamenwerking kan dus erg zinvol zijn. Met de verschillende partijen in jouw regio zou je de netwerksamenwerking in kunnen zetten voor onder andere:
- Doorverwijzen
- Sparren over specifieke situaties
- Samenwerking rondom universele of geïndiceerde preventie binnen de school vanuit gespecialiseerde kennis vanuit bijvoorbeeld de GGZ
Je kunt denken aan samenwerkingspartners als de GGD, GGZ, het jeugddomein, gemeenten, een samenwerkingsverband Passend Onderwijs PO/VO, andere onderwijsinstellingen in de regio en huisartsen.